Takie położenie sprawia, iż w skali całego Nadleśnictwa Staszów dominują nizinne siedliska lasowe, głównie ze świeżym wariantem uwilgotnienia. Siedliskiem wiodącym w skali całego Nadleśnictwa jest las mieszany świeży, który obejmuje ok 36% powierzchni leśnej. Kolejnymi siedliskami o istotnym udziale są: bór mieszany świeży ok. 17%, las mieszany wilgotny ok. 10%,  bór mieszany wilgotny ok. 9%, las wyżynny świeży ok. 8%, las świeży ok. 7%, i bór świeży ok. 5%.

Powyższe proporcje, sprawiają, iż na większości siedlisk leśnych wiodącym powierzchniowo gatunkiem panującym jest sosna (obejmująca 71% powierzchni leśnej i 74% zapasu drzewostanów).  Dominuje ona na siedliskach borów i borów mieszanych, ale również, chociaż w dużo mniejszym stopniu, do lasów mieszanych.

W przypadku lasów świeżych, zarówno nizinnych jak i wyżynnych, o dominacji sosny nie ma już mowy. Na siedliskach lasu wyżynnego świeżego buka i dęba jest prawie tyle samo co sosny. Należy przyjąć, że udział dęba, buka i jodły w kolejnych dziesięcioleciach będzie wzrastał z uwagi na kontynuację przebudowy drzewostanów. Oprócz sosny, głównymi gatunkami lasotwórczymi w nadleśnictwie są: dąb o udziale ok. 13 %, buk o udziale ponad 4%, olsza z udziałem przekraczającym 3% oraz jodła i brzoza z udziałem przekraczającym 2%. Udziały pozostałych gatunków takich jak modrzew, świerk, klon, wiąz, grab czy lipa nie przekraczają 1%.

Lasy Nadleśnictwa Staszów w głównej mierze pochodzą z odnowień sztucznych – 88,5%. Drzewostany odnowione w sposób naturalny stanowią 11,2%, a dopełnieniem są drzewostany odroślowe zajmujące 0,3% powierzchni leśnej. Przeciętna zasobność drzewostanów nadleśnictwa wynosi 270 m3/ha, natomiast średni wiek wynosi 66 lat. 

Lasy nadleśnictwa obfitują w różnorodność gatunkową flory i fauny. Aby zachować taki stan rzeczy, najcenniejsze fragmenty leśne objęte są formami ochrony przyrody, wśród których najważniejszymi są:

·         Rezerwat „Zamczysko Turskie" o powierzchni 2,45 ha utworzony w 1979 roku dla zachowania i ochrony fragmentów starego drzewostanu lipowego (z pomnikowymi okazami lipy drobnolistnej) z domieszką wiązu i grabu, chronionych i rzadkich gatunków flory i fauny na siedlisku grądowym, a także pozostałości historycznych fortyfikacji na miejscu średniowiecznego grodziska.

·         Rezerwat „Dziki Staw" o powierzchni 6,52 ha, który powstał w 1998 roku dla zachowania ponad stuletnich drzewostanów modrzewiowych oraz jeziorka potorfowego z chronionymi gatunkami flory i fauny

·         Cztery „Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe obejmujące drzewostany na powierzchni 9,54 ha. Należą do nich: ZPK „Golejów", ZPK „Rytwiany" i ZPK „Tarczyn" w obrębie leśnym Golejów, a także ZPK „Dębina nad Zimną Wodą" w obrębie leśnym Klimontów.

Na terenie nadleśnictwa znajdują się także wielkoobszarowe formy ochrony przyrody, do których należą:

·         obszary Natura 2000 - specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO): „Kras Staszowski" (PLH 260023), „Ostoja Żyznów" (PLH 260036),

·         obszar chronionego krajobrazu: „Jeleniowsko-Staszowski".

Świat zwierzęcy jest równie bogaty jak roślinny. Reprezentowany jest głownie przez ssaki stanowiące podstawowe gatunki łowne, ale również liczną grupę ssaków, ptaków, płazów i gadów jak również owadów chronionych wśród których należy wymienić takie gatunki jak: bóbr, wydra, nocek duży, traszka grzebieniasta, kumak nizinny,  czerwończyk nieparek, żuraw, bocian czarny, bielik.